Ολοκλήρωση του προγράμματος «Βιωσιμότητα και χρήση ενέργειας Αθήνα-Βερολίνο»
Το σχολικό κτίριο ως ένας ζωντανός χώρος μάθησης – ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα φτάνει στο τέλος του και έχουμε πολλά να μοιραστούμε μαζί σας!
Τι συμβαίνει όταν το σχολικό κτίριο μεταμορφώνεται σε έναν χώρο όπου οι μαθητές και οι μαθήτριες εκφράζονται δημιουργικά για σημαντικά και πολύπλοκα ζητήματα όπως η εξοικονόμηση ενέργειας και η κλιματική αλλαγή;
Η ομάδα της Community Energy River, στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ 2024-2025 «Βιωσιμότητα και χρήση ενέργειας Αθήνα-Βερολίνο», υλοποίησε εργαστήρια ενεργειακής περιήγησης και εξοικονόμησης ενέργειας στα σχολεία και παράλληλα σχεδίασε βιωματικά εργαστήρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με στόχο την προσέγγιση περιβαλλοντικών ζητημάτων μέσα από τις τέχνες!
Κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου του προγράμματος, η Community Energy River επισκέφθηκε 27 Δημοτικά και Γυμνάσια σχολεία με τη βαλίτσα εξοικονόμησης ενέργειας. Οι μαθητές/τριες έγιναν ερευνητές/τριες και παρατήρησαν το σχολικό τους κτίριο με μια διαφορετική ματιά! Κατέγραψαν τα προβλήματα του κτιρίου και με τη χρήση οργάνων μέτρησαν τη θερμοκρασία, την υγρασία, τη φωτεινότητα και τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα σε διαφορετικές σχολικές αίθουσες. Μπόρεσαν με τον τρόπο αυτό να φτιάξουν τον δικό τους οικοκώδικα και να οδηγηθούν σε συμπεράσματα σχετικά με τι μπορούν να αλλάξουν στη συμπεριφορά τους με σκοπό να εξοικονομούν ενέργεια στο σχολείο τους.
Μέσα από τη διαδικασία αυτή, η σχολική κοινότητα ευαισθητοποιήθηκε στο σημαντικό θέμα της εξοικονόμησης και του ενεργειακού αποτυπώματος των κτιρίων. Ξεχωριστή στιγμή που το επιβεβαιώνει αυτό είναι όταν μαθητές και μαθήτριες από τρία Γυμνάσια του δήμου Χαλανδρίου εκπροσώπησαν τις ομάδες τους και συνομίλησαν ισότιμα με τον Δήμο τους για την εμπειρία τους από τα βιωματικά εργαστήρια που υλοποίησε μαζί τους η Community Energy River. Ιδιαίτερα στο 4ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου, με την ευκαιρία της παράλληλης ένταξης του κτιρίου του σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, έγινε ένα πιλοτικό εργαστήριο συμμετοχικού σχεδιασμού για την ενεργειακή αναβάθμιση του σχολικού κτιρίου με τη συμμετοχή του Δήμου αλλά και εμπειρογνωμόνων που εργάστηκαν μαζί την ομάδα των μαθητών/τριών. Μπορείτε να δείτε περισσότερα στα βίντεο εδώ και εδώ.
Η συνέχεια του προγράμματος εστίασε περισσότερο στη σύνδεση της επιστήμης με την τέχνη μέσα από τη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού που αρχικά εφαρμόστηκε πιλοτικά και στη συνέχεια ταξίδεψε σε 33 σχολεία με 67 εργαστήρια σε Δημοτικά και Γυμνάσια σχολεία.
Μέσω της τέχνης, του θεάτρου και της ζωγραφικής, μαθητές και μαθήτριες είχαν την ευκαιρία να εκφραστούν δημιουργικά πάνω στη θεματική “Το σχολείο είναι το δεύτερο σπίτι μου”. Συζήτησαν σχετικά με το τι τους αρέσει και τι δεν τους αρέσει στο σχολείο τους και μέσα από παιχνίδια ρόλων, φαντάστηκαν το σχολικό κτίριο σαν ένα πλάσμα που μιλάει και το ζωντάνεψαν ζωγραφίζοντάς το. Ανάμεσα στις ζωγραφιές τους, γνωρίσαμε το “χρωματιστό σχολείο”, το “πολύχρωμο σχολείο”, το “black school”, το “σχολείο-σπίτι”, το “ανθρωποσχολείο”….και πολλούς άλλους μοναδικούς χαρακτήρες!
Κι αν το σχολείο-πλάσμα είχε φωνή, τι θα έλεγε, τι θα ζητούσε από εμάς; Ήρθε η στιγμή να το ακούσουμε, να σκεφτούμε πώς εμείς μπορούμε να το φροντίζουμε καλύτερα ώστε να είναι το ίδιο σε καλύτερη κατάσταση και έτσι μαθητές/τριες και εκπαιδευτικοί να περνάνε ωραία μέσα σε αυτό!
Σε μια διαφορετική προσέγγιση, ένα βιωματικό παιχνίδι έγινε η αφορμή για την ενεργοποίηση των μαθητών/τριων σχετικά με την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Οι σχολικές ομάδες εξοικειώθηκαν την έννοια του ανθρακικού αποτυπώματος που αφήνει ο άνθρωπος στον πλανήτη κατανοώντας και συνδέοντας την κλιματική αλλαγή με την καθημερινότητά τους. Έβαλαν τους δικούς τους στόχους για τις αλλαγές που μπορούν να εφαρμόσουν στην καθημερινή τους ζωή μας , επιβεβαιώνοντας τον στόχο του εργαστηρίου “Αλλάζουμε την κλιματική αλλαγή!”.
“Θα περπατήσουμε αντί να πάρουμε το αυτοκίνητο”, “θα καταναλώνουμε τοπικά φρούτα και λαχανικά”, “θα επαναχρησιμοποιούμε και θα χαρίζουμε τα παιχνίδια και τα ρούχα που δεν χρησιμοποιούμε πια”…. είναι μερικές από τις ιδέες που ακούστηκαν! Ο οραματισμός λύσεων καταφέρνει να ενδυναμώσει τη σχολική κοινότητα σε μια μακροπρόθεσμη δέσμευση δράσης, βάζοντας τα θεμέλια για μια κοινωνία με ενεργούς πολίτες για το μέλλον.
Και τα δυο εργαστήρια υλοποιήθηκαν σε Δημοτικά και Γυμνάσια σχολεία της Αθήνας κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς 2024-2025, ενώ λόγω του βιωματικού και δημιουργικού περιεχομένου τους προσαρμόστηκαν εύκολα και για διαφορετικές ομάδες εφήβων. Συγκεκριμένα, το εργαστήριο για την κλιματική αλλαγή υλοποιήθηκε σε σχολεία και χώρους για ομάδες εφήβων από διαφορετικές χώρες και με προσφυγικό υπόβαθρο, αναδεικνύοντας το πόσο παγκόσμιο είναι το φαινόμενο και πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη για ολιστική και συλλογική αντιμετώπιση, ανεξαρτήτως από το μέρος στο οποίο ζούμε. Αντίστοιχα, το εργαστήριο για το σχολικό κτίριο ευαισθητοποίησε με μεγάλη επιτυχία τους μαθητές και τις μαθήτριες σε Εργαστήριο Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης της Αθήνας, που εκφράστηκαν πολύ ελεύθερα και με διαφορετικούς τρόπους σχετικά με τα προβλήματα του σχολικού τους κτιρίου και τις ιδέες που έχουν για την αντιμετώπισή τους.
Το Erasmus+ 2024-2025 πρόγραμμα «Βιωσιμότητα και χρήση ενέργειας Αθήνα-Βερολίνο» υλοποιήθηκε από τον Ιανουάριο 2024 μέχρι τον Δεκέμβριο 2025 σε σχολεία και χώρους εκπαίδευσης και απευθύνεται σε μαθητές/τριες Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και εκπαιδευτικούς (πρόγραμμα Smaller Partnerships in School Education με αριθμό 2023-2-DE03-KA210-SCH-000183361). Φορείς υλοποίησης του προγράμματος ήταν η Community Energy River στην Αθήνα και οι Respekt für Griechenland e.V., BNE-Zentrum, Unabhängiges Institut für Umweltfragen στο Βερολίνο.
