Εκδήλωση ολοκλήρωσης – Η σχολική κοινότητα προστατεύει το κλίμα

Πολλές όμορφες στιγμές από την εκδήλωση ολοκλήρωσης του προγράμματος “Η σχολική κοινότητα προστατεύει το κλίμα” Τhess.climateschools που πραγματοποιήθηκε στις 14 Οκτωβρίου στο 8ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου.

63 μαθητές και μαθήτριες από το 4ο, το 7ο και το 8ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου που συμμετείχαν την προηγούμενη σχολική χρονιά στο πρόγραμμα «Η σχολική κοινότητα προστατεύει το κλίμα», συναντήθηκαν στη φιλόξενη αίθουσα εκδηλώσεων του 8ου Γυμνασίου, με την υποστήριξη και την παρουσία του Δήμου Χαλανδρίου.

Ο στόχος της συνάντησης ήταν διπλός: από την μια μεριά, να συναντηθούν οι μαθητές και οι μαθήτριες των τριών σχολείων και να σκεφτούν πώς μπορούν να επικοινωνήσουν όσα έμαθαν στη σχολική τους κοινότητα. Από την άλλη μεριά, να ενημερώσει ο Δήμος σχετικά με τις δικές του δράσεις για τη βιωσιμότητα της γειτονιάς τους και να ακούσει τις ιδέες τους.

Η εκδήλωση χωρίστηκε σε δύο μέρη.

Στο πρώτο μέρος, οι μαθητές και οι μαθήτριες εργάστηκαν για μία ώρα σε ολομέλεια, αλλά και σε ομάδες. Τη διαδικασία συντόνισαν οι εκπαιδεύτριες της Community Energy River, Φαίη Ιωαννίδου, Άρτεμις Δούρου και Νατάσα Σπινθουράκη, οι οποίες είχαν υλοποιήσει την προηγούμενη χρονιά την σειρά των οχτώ εργαστηρίων με τα τρία τμήματα.

Όλοι και όλες σκέφτηκαν και έγραψαν σε post-it: τι θεωρώ σημαντικό από όσα έμαθα στα οχτώ εργαστήρια του προγράμματος;

• Τη συνεργασία της τάξης
• Την ενεργειακή περιήγηση
• Το θέμα της κλιματικής αλλαγής και το φαινόμενο του θερμοκηπίου
• Τη βελτίωση του σχολείου μας
• Την εξοικονόμηση ενέργειας
• Το να λέει ο καθένας την γνώμη του χωρίς φόβο
• Ότι αποκτήσαμε ενσυναίσθηση
• Ότι έμαθα να ακούω τη γνώμη των άλλων
• Μπήκα στη διαδικασία να σκεφτώ πράγματα που θεωρούσα αυτονόητα
• Την ομαδικότητα και τη συμμετοχή!
• Ότι μπήκαμε στη θέση άλλων ανθρώπων
• Ότι μάθαμε για τις ενεργειακές κοινότητες

Στη συνέχεια, κάθε τμήμα από τα τρία σχολεία παρουσίασε στην ολομέλεια τις πέντε καλύτερες ιδέες του για το πώς θα μοιραστεί όσα έμαθε με όλη τη σχολική κοινότητα.

Πώς μια τάξη σε κάθε σχολείο μπορεί να αλλάξει όλη την πραγματικότητα στη σχολική κοινότητα; Μπορεί να ευαισθητοποιήσει για την κλιματική αλλαγή και την εξοικονόμηση ενέργειας; Μπορεί να συμβάλλει ώστε να αλλάξει ο τρόπος που συνηθίζει να λαμβάνει αποφάσεις το 15μελές στο σχολείο; Θα μπορούσαν άραγε τα σχολεία να κάνουν παράλληλες ή κοινές δράσεις;

Τι πρότειναν οι μαθητές και οι μαθήτριες:

• Δημιουργία ενός μαθήματος, μια φορά το μήνα, προκειμένου οι μαθητές και οι μαθήτριες να ενημερώνονται για την ενέργεια και την εξοικονόμησή της, την ενεργειακή φτώχεια και να ευαισθητοποιούνται για το περιβάλλον. Το μάθημα θα γίνεται από μαθητές/τριες της ομάδας
• Ενεργειακή περιήγηση μια φορά κάθε τρεις μήνες σε άλλους μαθητές αλλά και γονείς και φίλους για να παρατηρούμε τα προβλήματα στο κτίριο
• Συνεργασία με καθηγητές για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη ταράτσα και δημιουργία ενεργειακής κοινότητας
• Ενημέρωση και εκπαίδευση 15 μελούς
• Αγώνας ποδοσφαίρου με έπαθλο μια ενημέρωση για την εξοικονόμηση ενέργειας από μαθητές/τριες της ομάδας
• Διοργάνωση εκδηλώσεων από τις ομάδες (προτεινόμενα θέματα: οι συνθήκες στο σχολικό κτίριο, κλιματική αλλαγή, φαινόμενο θερμοκηπίου)
• Ζωγραφική από κάθε τμήμα για την εξοικονόμηση, με έκθεση των έργων σε εκδηλώσεις
• Αφίσες, φυλλάδια, χαρτόνια σε διάφορα σημεία του σχολείου με συμβουλές εξοικονόμησης ενέργειας και τρόπους λειτουργίας των ομάδων
• Να δίνουμε το καλό παράδειγμα πρώτα εμείς!
• Αλληλεπίδραση με τα άλλα σχολεία και συναντήσεις για ενημερώσεις

Στο δεύτερο μέρος, οι ιδέες παρουσιάστηκαν και συζητήθηκαν με την παρουσία εκπροσώπων του Δήμου Χαλανδρίου. Παρούσα ήταν και η Αγάπη Τσαμπάζη, συντονίστρια του προγράμματος οικολογίας του Ιδρύματος Χάινριχ Μπελ, Γραφείο Θεσσαλονίκης, η οποία μίλησε για τη σημασία της εκπαίδευσης των νέων και διάβασε την επιστολή του Αντιδημάρχου Κοινωνικής Πολιτικής και Παιδείας του Δήμου Νεάπολης-Συκεών Μιχάλη Βουλγαρίδη, για την εκδήλωση.

Απόσπασμα επιστολής:

«Με την ολοκλήρωση του προγράμματος τα παιδιά ανέλαβαν δράσεις ευαισθητοποίησης της τοπικής σχολικής κοινότητας (συμμαθητές, γονείς, εκπαιδευτικοί) υπέρ του περιβάλλοντος και ιδιαίτερα υπέρ της ενεργειακής δημοκρατίας. Έχουμε επισημάνει εδώ και χρόνια και έχουμε χτυπήσει το καμπανάκι του κινδύνου για την κλιματική κρίση η οποία θα δώσει τη θέση της στο κλιματικό χάος πριν το καταλάβουμε. Επισημαίνουμε και επιμένουμε στην άμεση εμπλοκή της νέας γενιάς στις δράσεις ευαισθητοποίησης και προστασίας του κλίματος προκειμένου να σώσουμε ό,τι μπορεί ακόμη να σωθεί.»

Ο Αντιδήμαρχος Παιδείας και Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών Ευθύμιος Κουράσης και ο μηχανικός του Δήμου Κωστής Μασούρας, συμμετείχαν ενεργά στη συζήτηση.

Ο Ευθύμιος Κουράσης τόνισε τη σημασία της ενεργοποίησης των μαθητών και των μαθητριών που μπορούν να λειτουργήσουν σαν πολλαπλασιαστές όσων έμαθαν, καθώς πλέον είμαστε στο και πέντε για τον πλανήτη, όπως είπε χαρακτηριστικά. Εξέφρασε την χαρά του για την υλοποίηση αυτής της δράσης στο Δήμο Χαλανδρίου, ο οποίος θέλει να υποστηρίζει τα παιδιά του με κάθε δύναμη. Πρότεινε «να βρουν οι ομάδες των σχολείων ένα τρόπο επικοινωνίας μεταξύ τους, ώστε να αναπτύξουν τις ιδέες τους και να τις μοιραστούν στην συνέχεια με το Δήμο, με στόχο να υλοποιηθούν όσες είναι εφικτό και να προχωρήσουμε σε μια αλλαγή νοοτροπίας και τρόπου ζωής».

Ο Κωστής Μασούρας μοιράστηκε πως όλες οι ενεργειακές παρεμβάσεις που θα γίνουν στα σχολεία θα ήταν πολύ διαφορετικές αν δεν υπήρχε η συμμετοχή των παρόντων μαθητών και μαθητριών σε αυτό το πρόγραμμα. Για παράδειγμα η αναγκαιότητα της ανανέωσης του αέρα στα σχολεία αποκαλύφθηκε ως πολύ σημαντική ανάγκη στη συνάντηση που έγινε τον Απρίλιο στην αίθουσα συνεδριάσεων του Δημοτικού Συμβουλίου με εκπροσώπους από τα τρία Γυμνάσια και εκπροσώπους του Δήμου. Θα είχε πάρει άλλη προτεραιότητα και ενδεχομένως δεν θα εφαρμοζόταν σε όλα τα σχολεία, αν δεν είχε γίνει αυτή η συνάντηση. Ανέφερε, επίσης, ότι ο Δήμος Χαλανδρίου είναι ο πρώτος Δήμος στην Ελλάδα που δημιουργεί μια αστική ενεργειακή κοινότητα, στην οποία συμμετέχουν πολίτες, θα παράγουν την δική τους ενέργεια από φωτοβολταϊκά και θα δωρίζουν επίσης μέρος της σε ευάλωτα νοικοκυριά. Επιπλέον, ενημέρωσε τις ομάδες μαθητών/τριων ότι σε συνέχεια της ιδέας τους για σχολικές ενεργειακές κοινότητες έχει δρομολογηθεί και ένα επόμενο βήμα: ο Δήμος διερευνά την υλοποίηση της ιδέας ανά σχολείο, σε όσα περισσότερα σχολεία είναι εφικτό, με τη συμμετοχή εκπαιδευτικών, μαθητών και γονέων για να μπορούν να εξασφαλίζουν την ενέργεια που χρειάζονται. Κλείνοντας ο Κωστής Μασούρας είπε: «O πιο αποδοτικός τρόπος βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης είναι η αντλία θερμότητας; Η αλλαγή κουφωμάτων; Όχι! Το αποδοτικότερο από όλα είναι η εκπαίδευση της νέας γενιάς πάνω στα ενεργειακά ζητήματα. Ο πλανήτης έχει πρόβλημα και με τη δημοκρατία. Ο εκδημοκρατισμός της ενέργειας είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό έργο που οι νέοι και οι νέες θα πρέπει να φέρουν εις πέρας».

Τον συντονισμό έκανε η Μάγια Μοσχανδρέου από την Community Energy River. Επεσήμανε ιδιαίτερα τη σημαντική συνεισφορά των εκπαιδευτικών στην επιτυχία του προγράμματος και το πως η καινοτομία του προγράμματος είναι ότι εστιάζει σε λύσεις και δράσεις οι οποίες είναι άμεσα υλοποιήσιμες. «Δεν μιλήσαμε μόνο για την κλιματική αλλαγή αλλά και για το πώς συλλογικές δράσεις μπορούν να την περιορίσουν. Δεν μιλήσαμε μόνο για την εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και για τη φροντίδα του σχολικού κτιρίου. Δεν μιλήσαμε μόνο για τις ενεργειακές κοινότητες αλλά και για το πώς τα μέλη τους θα μπορούσαν να λαμβάνουν αποφάσεις με συναίνεση, χρησιμοποιώντας συγκεκριμένα μεθοδολογικά βήματα».

Από παιδαγωγική ματιά, ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον το γεγονός ότι η μνήμη των περσινών εργαστηρίων ήταν ζωντανή στους μαθητές και τις μαθήτριες και είχαν πολύ όρεξη για δράση. Οι ιδέες ήταν πολλές και φρέσκιες, γεμάτες ενθουσιασμό.

Για το πρόγραμμα, έγινε επίσης αναφορά στο εαρινό τεύχος της «ΦΛΥΑρία των teen8ers & teen6ters», της σχολικής εφημερίδας του 8ου Γυμνασίου και 6ου Λυκείου Χαλανδρίου, απόσπασμα του οποίου μας διάβασε η μαθήτρια Κατερίνα Παπουτσή. Δείτε ολόκληρο το άρθρο εδώ.

Ειδικά στο 4ο Γυμνάσιο Χαλανδρίου, λόγω της παράλληλης ένταξης του κτιρίου του σε πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης, σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε πιλοτική εφαρμογή «συμμετοχικού σχεδιασμού για την ενεργειακή αναβάθμιση του σχολικού κτιρίου» η οποία χρηματοδοτηθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+ 2024-2025 «Βιωσιμότητα και χρήση ενέργειας Αθήνα- Βερολίνο». Περισσότερα σχετικά με όσα έγιναν στο Δήμο Χαλανδρίου στο πλαίσιο του προγράμματος αυτού μπορείτε να δείτε στο δελτίο τύπου της Community Energy River εδώ.

Ένα μεγάλο μπράβο σε όλες και όλους για τη συμμετοχή και το μοίρασμα! Η συνάντηση ήταν μια πηγή ελπίδας για την ενδυνάμωση της προστασίας του κλίματος, μέσα από τη συνεργασία της τοπικής κοινότητας! «Είναι σημαντικό να μπορούμε να ελπίζουμε ότι οι νέοι και οι νέες θα φέρουν μια άλλη συμπεριφορά στον τρόπο που κινούμαστε και ζούμε, χρειάζεται να αλλάξουμε συνήθειες», όπως είπε ο Ευθύμιος Κουράσης.

Αυτή η εκδήλωση ήταν άλλη μια απόδειξη ότι η σχολική κοινότητα μπορεί όντως να προστατεύσει το κλίμα!

*Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε από την Community Energy River σε συνεργασία με την Αντιγόνη-Κέντρο Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης Antigone για το Ρατσισμό, την Οικολογία, την Ειρήνη και τη Μη Βία με τη χρηματοδότηση του Ιδρύματος Heinrich Böll Stiftung Greece.